De psychiater past, de Mens neemt over.

Nieuwjaarsbrief 2007

Deze tekst maakt deel uit van "Ingebundeld 2007: De moeizame aanvang van de 21ste eeuw" *.

1. De psychiater past

In wat voor een tijd leven wij?

2007, en in feite het ganse eerste decennium van onze 21ste eeuw, is enerzijds een gave en anderzijds een opgave. Er is een zeer snelle evolutie. De gave-zijde hiervan is dat ieder van ons persoonlijk snel kan evolueren. De opgave-zijde is dat de laatste steen naar boven komt, wat met zich meebrengt dat we in een heel moeilijke tijd leven.

Een moeilijke tijd, dat kan je wel zeggen.
Reeds jaren wil ik een patiënt naar de psychiater sturen. Deze "patiënt" is niemand minder dan de ganse samenleving, die is namelijk ernstig ziek.

Spoedopname:
de ganse samenleving
moet dringend naar de psychiater.

De ganse samenleving - miljoenen mensen - in de wachtkamer van de psychiater? Een probleem. De psychiater past, dit is te veel; "trop is te veel" (1) .

Het feit dat de psychiater past, is eigenlijk een heel belangrijk gebeuren. De psychiater kan het probleem van de psychisch zieke maatschappij niet oplossen, net zo min als de weervrouw de klimaatsveranderingen, met alle gevolgen dat dit met zich meebrengt, onder controle zou hebben.

Er is evolutie merkbaar: in 2005 dachten de meeste mensen nog dat alles onder controle was. Sinds 2006 zijn veel mensen hier lang niet meer zo zeker van.
We gaan door een woelige tijd heen, en of we dit nu leuk vinden of niet, wij hebben - zo blijkt meer en meer - lang niet alles onder controle. In beeldspraak: het is 5 na 12, en dit is moeilijk om te aanvaarden.

Wie de realiteit
van 5 na 12 niet aankan,
kijkt in de spiegel
en ziet
dat het 5 voor 12 is *.

Naar mijn mening is het niet wijs (2) om de realiteit zoals die nu eenmaal is niet te aanvaarden, we kunnen er trouwens hoe langer hoe minder omheen.

Innerlijke beelden

Het beeld van "de ganse maatschappij op bezoek bij de psychiater" roept een innerlijk beeld op, te vergelijken met mythologie (3). Wij zijn echter niet meer gewoon om met innerlijke beelden, mythologische of andere, om te gaan, dit ondanks onze beeldcultuur (4).
Ondanks? Het zijn onder andere de uiterlijke beelden die de innerlijke verdringen.

De tv
geeft zelf de beelden,
en schakelt de verbeelding uit. *

Innerlijke beelden hebben plaats gemaakt voor uiterlijke drukte en uiterlijk lawaai.

De yin van de stilte wordt overstelpt door de yang van de drukte. *

Dit onevenwicht is echter zo groot dat de ganse samenleving ziek is … en de psychiater past.

De psychiater, alsook de intellectueel en nog vele anderen, passen. Maar de wijze, de mysticus en anderen passen niet.
Deze laatsten ("de laatsten zullen de eersten zijn (5)") hebben nog iets te zeggen, ook al gebruiken ze hiertoe weinig woorden. Zij vertellen ons dat we dringend naar binnen moeten gaan, de inweg (6).

Er is geen uitweg ...
Er is alleen een innerlijke weg ...
De innerlijke weg is de uitweg. *

Dit thema werd uitgewerkt in de afgesplitste tekst "Van uit- naar inweg" *
Terug naar binnen (7).

De betekenis van innerlijke beelden

We gaan even dieper in op het gebruik van innerlijke beelden. Als voorbeeld nemen we de feniks, de mythologische vogel die uit zijn eigen as verrijst * (een krachtig beeld overigens).
Rationalisten vinden dit onzin. "No nonsens" is hun slogan, en daarmee is alles gezegd. Een innerlijk beeld is geestelijk voedsel, maar daar hebben zij blijkbaar geen behoefte aan. Wat kunnen zij met een beeld als de feniks doen? Niets, klasseren als nonsens.

De harde, kille jaren 80 en 90 (van de vorige eeuw) zijn aan het voorbij gaan. Er is terug emotie, ook God heeft terug een plaats of plaatsje gekregen en zelfs de engelen zijn terug van weg geweest. De rationalist, de no-nonsens-man, die mag op winterslaap. Dit heb je met het spel van yin en yang (8).

We kunnen het ook zien over een langere periode. Na de kilte van het industrialisatieproces (18de - 20ste eeuw) komen de mensen en de andere levende wezens terug aan bod. De mens mag stilaan terug Mens zijn.
Stilaan, we komen van ver terug. Wat zijn we toch arm geworden! Arm van geest, dit ondanks onze materiële rijkdom.

Het is hoog tijd om hiervan te genezen, te helen.
Een efficiënte helingmethode is precies gebruik maken van krachtige innerlijke beelden (9).
Innerlijke beelden (in tegenstelling tot uiterlijke) zijn innerlijke zaadjes (10) die diep in ons, in ons onbewuste zo u wilt, gepland worden.

Innerlijke beelden
zijn bruggen
die reiken tot in
de spirituele werelden *.

Dergelijke beelden werken direct in op het onbewuste. Voorbeelden hiervan zijn parabels, mythen, mysteriespelen en dergelijke (11) .

Be-grijpen?

Meestal begrijpen wij innerlijke beelden niet. Maar wat is begrijpen? Moeten we ze wel begrijpen? Begrijpen, vastgrijpen, onder controle hebben. Ze behoren allemaal tot de engheid van het ego, en tot een tijd die we nu aan het afsluiten zijn.

Wat kies je? Voor de materiële zekerheid van het begrijpen en het vastgrijpen? Er is één grote materiële zekerheid, met name de dood (12) . Kies je hiervoor?

Ieder mens kiest voor zekerheid.
De ene kiest voor levende zekerheid,
de andere voor dode *.

De mysticus William Blake * zei:

Wie het geluk aan zich bindt
verlamt het gevleugelde leven,
maar wie het geluk kust
terwijl het voorbij vliegt
leeft in de zonsopgang
van de eeuwigheid

Stap dan toch af van het enge vastgrijpen. Via grijpen ga je je eigen geest ketenen. Onze geest behoort tot het oneindige, ons ego is beperkt en vaak bekrompen, en dit maakt een groot verschil uit. Durf de stap te zetten naar het oneindige en stap af van alles onder controle te willen hebben.

Oneindig
is oneindig veel groter
dan eindig *.

Mens, wordt wakker! Ga in het oneindige van het leven staan en verlaat de engheid van het vastgrijpen, van de no-nonsens-samenleving.
Mens, sta op! Zie wat er gebeurd.

Massaal onevenwicht

De psychiater past, alsook de intellectueel. Ook de wetenschapper twijfelt, denk maar aan de klimaatsveranderingen.

In feite staat heel wat uiterlijke kennis op de helling. Er is een fundamenteel verschil tussen uiterlijke kennis en innerlijk weten.

De Westerse mens
is meestal slim,
maar vaak toch zo dwaas! *.

Er ligt een heel belangrijke "grenslijn" tussen uiterlijk en innerlijk.

Wat onze energie betreft, is het niet wijs om alleen uit uiterlijke energie te putten. Deze energie raakt op, en de mens raakt uitgeput.
In I Tjing * wordt het treffend verwoord, dit in het teken "Li" (nr. 30): het zichhechtende, het vuur:

Li betekent 'aan iets gehecht zijn', 'afhankelijk zijn', 'op iets berusten', 'klaarheid'. ...
Het donkere hecht zich aan het lichte en vervolmaakt zo de helderheid ervan. Doordat het lichtende licht uitstraalt, heeft het van binnen iets nodig, dat standvastig is, opdat het niet geheel opbrandt, maar voortdurend licht kan geven. Al het lichtende in de wereld is afhankelijk van iets waaraan het zich gehecht heeft om te kunnen blijven schijnen. ...

Ook wij kunnen alleen maar uiterlijk blijven uitstralen wanneer we innerlijk (via ons onbewuste) gevoed worden. Wie alleen uiterlijk bezig is, snijdt zichzelf af van zijn eigen - geestelijke - voedingsbron, en raakt uitgeput. Dit geldt zowel voor individuele personen als voor de ganse samenleving. Dit uitgeput zijn zoekt een oplossing. Er zijn twee uiterlijke wegen: de eerste is het tekort aan energie in je eigen lichaam zoeken en opgebruiken, hierdoor geraak je nog meer uitgeput. De tweede weg is deze energie bij anderen zoeken, wat in feite energie stelen is.
Het evenwicht tussen innerlijk en uiterlijk is verbroken. We leven in een tijd van extremen, waar nauwelijks nog naar evenwicht gezocht wordt, op welk domein dan ook.

Onze zieke samenleving, die dringend naar de psychiater moet, barst uiterlijk van de energie. Als je de media en de reclame mag geloven ben je nauwelijks nog normaal als je niet hyperactief bent *. Dit uiterlijk vertoon moet een grote innerlijke leegte verbergen. ADHD * en CVS * horen samen (dit is toch mijn overtuiging), alleen is het ene de buitenkant en het andere de binnenkant. Wie van karakter sterk naar binnen leeft (introvert is), die compenseert de uiterlijke hyperactiviteit van anderen. Dit is een van de redenen waarom er momenteel zoveel vermoeidheid is. De hyperactieve samenleving slikt heel veel energie, maar ze levert die niet zelf, daarvoor is ze te oppervlakkig, ze neemt ze over van anderen.
Er zijn uiteraard nog andere redenen die vermoeidheid en hyperactiviteit in de hand werken, denk maar aan de microgolfstralen van de gsm (13).

We moeten dringend aan mentale en energetische zelfverdediging doen, en dat zijn wij aan het leren, ook diegenen die zich hier niet bewust van zijn.
Zowel de hyperactieven als de vermoeiden zijn slachtoffers van onze hedendaagse zieke samenleving, zij hebben trouwens hetzelfde probleem, namelijk dat zij op energie leven van anderen. Om je goed in je vel te voelen is het noodzakelijk op je eigen energie te leven, jezelf te zijn. De hyperactieve neemt energie over van de omgeving, wat niet haar of zijn energie is. De vermoeide compenseert (meestal onbewust) energie van anderen.

De ganse samenleving is ver uit evenwicht. Uiteindelijk komt er toch evenwicht, dit doordat het ene extreme gedrag gecompenseerd wordt door het andere (zoals CVS en ADHD).
In een tijd waarin de laatste steen naar boven komt, zal de mens beseffen dat dit hyperactieve gedoe tot niets leidt. In de voorbije eeuwen zijn we ons steeds meer naar buiten gaan richten, denk maar aan de grote wetenschappelijke en technologische verwezenlijkingen. Momenteel zijn we aan de eindfase van dit proces gekomen. Het was een goede zaak, maar nu is het tijd om terug naar binnen te gaan.

De periode waarbij alleen het uiterlijke telt staat momenteel, bijna letterlijk, op barsten. Barsten is exploderen, maar trekt meteen imploderen aan (14). De explosieve mens zal imploderen en in een eerste instantie ervaren dat er geen uitweg is, en dat hij ook bij de psychiater niet terecht kan. Meer hierover in "Van uit- naar inweg en terug"*.

2. De Mens neemt over

De verloren dochter of zoon.

Gedurende de voorbije eeuwen (de tijd van Aartsengel Gabriël (15)) zijn we ons naar buiten gaan richten. Wij hebben ons diep in de materie ingewerkt, maar we zijn zo diep gegaan, dat we vergeten zijn dat we incarnaties zijn vanuit de oneindige wereld.

Incarnatie:
Het Goddelijke vuur,
De Goddelijke vonk,
daalt neer
in het water
van de moederschoot. *.

Wie zijn wij? Zijn wij de weg kwijt? Verloren dochter of zoon (16)? Velen onder ons zijn inderdaad de innerlijke weg kwijt en zijn dan ook psychisch ziek (en fysisch kwetsbaar of ook ziek). Maar "de psychiater past", de uiterlijke wereld kan ons hoe langer hoe minder helpen.

De mens vervreemde meer en meer van zichzelf, hij ontwortelde (17). Hierdoor werd hij bijzonder kwetsbaar. Van dit kwetsbaar zijn werd massaal misbruik gemaakt, vooral door wat wij vandaag "Big Brother" noemen. Hierover meer in het afgesplitste artikel "Big Brother & 'de N.V. Inlepeling' " *.

Eigen centrum

De uiterlijke wereld voldoet ons steeds minder. "Vers van de pers" (tv-nieuws, 26 dec. 2006): heel veel cadeaus zijn de dag na Kerstmis al te koop op tweedehands-internet-beurzen. We hebben gewoon genoeg aan al dat uiterlijk vertoon.

In 2004 heb ik een kerst- en nieuwjaarskaartje gemaakt (het is niet ieder jaar een nieuwjaarsbrief) waarop stond (18):

(vooraan: een afbeelding van een cadeaupakje)
* pag.1: Een geschenk krijgen? Ik ben er toch, ook voor jou.
* pag. 2: Bedankt dat je geschenk geweest bent het voorbije jaar
* pag. 3: Zijn, meer moet dat niet zijn *.
* achteraan: Geschenk Zijn

We hebben heel veel rondom ons opgebouwd, wat eigenlijk ons ego is. Het maakt uit wie we zijn, althans wie we naar buiten uit zijn, niet wie we echt zijn. Dit opgebouwde rondom ons kan als een bescherming dienen, maar in deze tijd (de tijd "waar de laatste steen naar boven komt") gaat het meer en meer storen (veel meer dan in andere tijden het geval was).
Beetje bij beetje moeten we ons ontdoen van ballast.

Wij, westerse mensen,
zijn rijk.
Rijk aan ballast *.

Het is niet altijd leuk om ons van balast te ontdoen, maar het is wel noodzakelijk. We komen meer en meer (geestelijk) naakt te staan, en dit is wennen.
Meister Eckhart zei:

Onze ziel groeit door vermindering,
niet door vermeerdering (19).

Het is heel belangrijk dat wij, ieder van ons, in ons eigen centrum staan. Even dieper op ingaan. Vanuit het eigen centrum ben je wie je bent.
In het eigen centrum staan is een prachtige zijns-toestand. Naar deze toestand toegroeien is moeilijk, maar - zeker in deze tijd - is het absoluut noodzakelijk.
De tijd van ons anders voordoen dan we in werkelijkheid zijn, is voorbij aan gaan. Ik heb het ooit aldus verwoord:

Carnavaltijd:
ook kinderen kunnen dan eens
een masker opzetten *

Voor kinderen is het leuk om eens een masker op te zetten, vele "grote mensen" doen dit alle dagen. In een tijd "waar de laatste steen naar boven komt" valt ook het laatste masker af.
Even belangrijk als ons zelf zijn, is de ander de ander laten zijn, dit op alle vlakken. Over religieus wederzijds respect meer in de afgesplitste tekst "Atheïstisch, theïstisch, religie en mystiek" *.

Het rationele moet passen, blanco

Oorspronkelijk was het mijn bedoeling om dit hoofdstuk "2. De Mens neemt over" sterk uit te bouwen. Bij nader toezien heb ik hiervan af gezien. Dit vraagt wat toelichting.

De tijd dat de pastoor van op de kansel staat te verkondigen wat wel en niet moet en mag is al lang voorbij.

Preken?
Wilt u zich bekeren?
Niets op tegen,
maar u moet het wel zelf doen. *

We moeten oppassen met pasklare oplossingen aan te bieden. Het is niet omdat wij het op een bepaalde manier zien, dat iemand anders het ook zo ziet.

Iets gelijkaardigs: omstreeks 15 jaar geleden hebben we met een aantal mensen nagedacht over ontwikkelingssamenwerking (dit in het kader van een stedelijke beleidsnota). Toen heb ik het volgde geschreven:

... Hiermee is de vraag: 'wat is ontwikkeling?' nog steeds niet beantwoord. Dient ze wel beantwoord te worden? Wanneer wij, als Westerse mensen, deze vraag beantwoorden dan is dit ontegensprekelijk onze visie. Van dit antwoord vertrekkend zou ongetwijfeld bevoogding met zich meebrengen. De conclusie kan dan ook niet anders zijn dan: wij kunnen de vraag alleen voor onszelf beantwoorden, maar verder kunnen wij niet gaan; dit terwijl andere volkeren de vraag voor hen beantwoorden.
Echte samenwerking is pas mogelijk wanneer wij de vraag 'wat is ontwikkeling?' voor onszelf beantwoorden en naar de anderen luisteren hoe zij de vraag voor hen beantwoord hebben. Alleen dan is er wederzijds een stevige en gezonde basis om een echte samenwerking op te bouwen, alleen dan kunnen de mensen in de derde wereld "hun persoonlijkheid behouden terwijl ze zich bevrijden van hun armoede" (Indira Ghandi).
(Uit: "Een visie op ontwikkelingssamenwerking" *)

Nog een ander voorbeeld. In 1999 of 2000 heb ik gezegd (de letterlijke uitspraak weet ik niet meer):

Ik begrijp niet dat er voor kleine veranderingen, zoals de invoering van de euro en de organisatie van de europabeker voetbal, honderden mensen ingezet worden, dit terwijl er met de komende complete omwenteling van de maatschappij ongeveer niemand bezig is.

Op deze uitspraak heb ik toen kritiek gekregen, en ergens wel terecht. Enkele grote wijzen niet ten aan gesproken, konden we toen niet voorzien wat de komende jaren ons zouden brengen, ook al was het toen al duidelijk dat er grote veranderingen op komst waren. Ook vandaag kunnen we niet in detail weten wat de toekomst ons brengt. Terloops: ik heb ooit geschreven:

Je kunt alleen het heden voorspellen,
en soms lukt dit wel *.

Je kunt niet vooruit lopen op de toekomst. En de weinigen die dit wel al kunnen, moeten er toch enigszins voor zorgen dat er mensen kunnen volgen. Ik ga niet zeggen dat er geen "roependen in de woestijn" (20) nodig zijn. Die zijn er zeker nodig om zaken op gang te trekken. Maar uiteindelijk moet de groep mensen die (vooral via de voorlopers) inzicht krijgen toenemen, en blijven toenemen, tot er een grote omwenteling komt. Dit wordt in literatuur wel eens "de honderdste aap" genoemd.
Wat concreter: ik heb de indruk dat momenteel op vlak van fysisch milieu deze omslag bereikt is, denk bijvoorbeeld aan de film "An Inconvenient Truth (Een lastige Waarheid)*" van Al Gore * en wat dit wereldwijd allemaal teweeg heeft gebracht. Waarom heeft deze film en andere milieu-acties zoveel teweeg gebracht? Omdat de tijd er rijp voor is. En waarom is de tijd er rijp voor? Omdat er "roependen in de woestijn" waren die het pad geëffend hebben.

Liever blanco dan bekrompen

Hoe ziet onze toekomst, zowel onze persoonlijke toekomst als deze van de ganse mensheid, er uit? Een vraag die we slechts heel beperkt kunnen invullen. Persoonlijk zou ik het eerder bekrompen dan beperkt noemen. Waarom? Het is, zeker in een zo snel evoluerende tijd als de huidige, noodzakelijk dat we rekening houden met zaken en inzichten die veel groter zijn dan wij kunnen omvatten, en die we dan ook niet kunnen weten.

Voor wie kan volgen, wat diepgaande toelichting. (Wie aan deze "diepgraverij" geen boodschap heeft, slaat dit best over).
Hoe kan je rekening houden met iets waar je geen weet van hebt? Via het bewuste, het rationele, kan het niet. Dit is dan ook de grote bekrompenheid van de huidige no-nonsens-beweging. Wanneer je je laat leiden door diepere of hogere krachten (God, zo u wilt), dan kan het wel. Er zijn veel grotere intelligenties dan deze van de mens, en daarmee kunnen we in verbinding staan. Maar dan moet je wel voorbij het rationele.
Nog even terugkomen op de vraag "hoe ziet onze toekomst er uit?". Er is iets grondig fout met deze vraag. Deze vraag begint met het woordje "hoe", wat -net zoals "waarom" - direct het rationele aanspreekt, en het rationele is toch zo beperkt. En er is nog iets engs aan de vraag, met name het woord "toekomst". Ook dit is een zeer beperkend woord, en wel hierom: toekomst slaat op tijd, en tijd slaat op wat ik noem "de 3 +1 -dimensie", 3 ruimtedimensies en daarnaast (en los ervan) 1 tijdsdimensie. Iedereen die iets van moderne fysica afweet, weet dat dit gewoon fout is. Er is een verbinding tussen ruimte en tijd. En in deze ruimere dimensie maakt "de toekomst" deel uit van het geheel en is er niet los van. "De toekomst" is niet iets dat los staat van wat er nu is, en het is er ook geen extrapolatie van. De toekomst is iets wat in het nu vervlochten zit.
De toekomst wordt buiten ons zelf gezet, maar dit is niet zo. Meister Eckhart zei:

De ziel zit niet in het lichaam,
het lichaam zit in de ziel

Iets gelijkaardigs kan je van "de toekomst" zeggen.

"De toekomst" zit in de stroom van het leven,
de stroom van het (eeuwige) nu.

Maar doordat we ons nauwelijks of niet bewust zijn van "de stroom van het nu" creëren we een onding, dat we "toekomst" noemen. En van deze toekomst zeggen we dan dat we ze niet kunnen voorspellen, en ze dan ook niet echt kunnen opnemen in onze huidige plannen.

Het rationele past (blanco), de Mens neemt over

Waar het rationele moet afhaken, kan de Mens best nog een heel stuk verder, maar dan moeten we wel voorbij ons eigen ego, en zelfs er een flink stuk voorbij. Ik heb dit hier "de Mens" genoemd. Anderen geven er ongetwijfeld andere namen aan, of helemaal geen naam.
Het diepste van de Mens is zeker, zonder de minste twijfel, in staat om over te nemen. Het probleem is dat we niet, of heel moeizaam, tot deze diepte geraken, bijvoorbeeld via meditatie. Ent toch moet en zal dit gebeuren.

Voorbij ons ego gaan tot het diepste van ons eigen Wezen heeft gelijkenis met wat in zowat alle religies voorkomt.
Voor het christendom:

Niet mijn wil, maar uw wil geschiede

Voor het hindoeïsme (in het Sanskriet )

Ohm Namah Shivaya

Vergelijkbaar voor het Taoïsme

Wu wei

Wu wei * wordt meestal foutief vertaalt door "alles zijn gang laten gaan, afzijdig blijven" of iets dergelijks. Dit is het niet. Het is eerder "met de stroom meegaan", wat gepast ingrijpen impliceert waar nodig. Het is behoorlijk subtiel, en daardoor ook vaak niet begrepen.

Wij, de kleine mens met zijn rationele denken, kan beter niet te veel toekomst invullen. Het is beter om te passen. De rationele mens (niet alleen de psychiater) kan beter passen.
Passen, gewoon blanco laten.






De Mens (God die doorheen de Mens spreekt, om het in theïstische termen uit te drukken) neemt over.

Tips

Voor wie "blanco" (in deze woelige tijd) wat te weinig is en toch enkele tips wil:
* Zorg vooral dat je zo goed mogelijk in je vel zit.
* Om goed in je vel te zitten kan je starten met de stoorzender "de N.V. Inlepeling" * zoveel als mogelijk uit te schakelen. Praktisch: vermijd zoveel mogelijk spotjes en andere goedkope beïnvloeding.
* Volkse wijsheid zegt "ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is". Of anders gezegd: doe wat je kan, maar ook niet meer, en vergeet niet te zingen (het vogeltje zingt zoals het gebekt is).
Een gelijkaardig thema is dit van de talenten (21).
* Er wordt wel eens gezegd "God heeft geen handen en geen voeten". Wat kunnen wij doen? In een tijd waarin de laatste steen naar boven komt, kunnen wij hieraan meewerken. In deze tijd is het belangrijk dat alle duistere hoekjes en kantjes aan het licht komen. Wees niet bang, daar dit in de tijdsgeest ligt, zal je geen grote schade oplopen door iets aan het licht te brengen.
* wees niet bang om je zelf te zijn.

Tot slot:

Slot? "Daar waar het begin is, daar zal het einde zijn." *.
Het slot is tevens een nieuw begin.
Aan alle lezers wens ik een mooi, innerlijk mooi, 2007. Het uiterlijke is invloed aan het verliezen. De psychiater past. Mens, neemt over!

Bedankt aan "de mede-auteurs" (22).
"1 januari 2007",
Rogier